# Społeczeństwo i Architektura: Refleksje nad Modernizmem Nie jestem żadnym ekspertem z zakresu architektury czy urbanistyki, jednak jako człowiek, który w tym świecie partycypuję, potrafię odczuć, że pewne rozwiązania są korzystne, inne nie. Nie tylko patrząc na siebie, ale myśląc o określonym społeczeństwie. ## Modernizm w Polsce W swoim zamiłowaniu do, który niestety zważywszy na polskie doświadczenia z wielką płytą, nie został tak doceniony, jakby niektórzy oczekiwali. Chociaż i to nie jest do końca prawda — w ostatnich latach zaczęto zauważać wyższą użyteczność rozkładów mieszkań w tzw. gierkówkach nad tymi projektowanymi dziś. Ale to nie o samych mieszkaniach, a o tym, co dookoła. Sama wrzutka o "gierkówkach" nie jest jednak bez znaczenia, ponieważ orbitowanie wokół modernizmu w Polsce w tamtych latach definiował pewne trendy urbanistyczne, które faktycznie w dużej skali zostały w Polsce zastosowane. **Kojarzycie odległości od bloków? Mnogość piaskownic, przychodnie osiedlowe, przemyślane tereny zielone o większej niż dziś powierzchni?** Zresztą wystarczy spojrzeć na osiedla budowane w latach 60 i 70, a te budowane dziś. Gęstość zabudowy znacznie większa. Niby oczywistość. ![[Gęstość zabudowy.png|350]] ## Standardy vs Luksus Oczywiście osiedla różnią się, jest wiele udanych inwestycji, ale też pytanie tu o to, co jest standardem, a co "luksusem". Większość inwestycji, na które może sobie pozwolić przysłowiowy Kowalski, to jednak projekty okraszone wieloma patologiami związanymi z urbanizacją. Wspomniana wcześniej organizacja najbliższego otoczenia to jedno, ale jest także kwestia szerszej struktury — komunikacji czy bezpieczeństwa. Dlatego już robiąc pętelkę do modernizmu, kilka słów o tym, jak urbanistyka działała w latach, gdy ten styl był wiodący na świecie. Bardzo rzetelnie ukazują to materiały: [[Rzeczpospolita modernistyczna - seria filmów od NIAiU]], zwłaszcza odcinek o budownictwie mieszkaniowym-luksusowym. ## Filozofia Modernizmu Modernizm w architekturze to nie tylko estetyka, ale przede wszystkim **filozofia projektowania przestrzeni**, która zakładała pewne fundamentalne zasady. Jednym z głównych założeń modernizmu była funkcjonalność i racjonalność w wykorzystaniu przestrzeni. W praktyce oznaczało to tworzenie osiedli, które były samowystarczalne i przemyślane pod względem codziennego życia mieszkańców. Stąd właśnie wspomniane wcześniej piaskownice, przychodnie osiedlowe czy tereny zielone, które miały nie tylko estetyczne, ale przede wszystkim praktyczne zastosowanie. ### Wzorcowe Realizacje Wzorcowe realizacje modernizmu można odnaleźć w wielu miejscach na świecie, ale w Polsce warto zwrócić uwagę na takie projekty jak warszawskie osiedle **Sady Żoliborskie** czy katowickie **Osiedle Tysiąclecia**. Te miejsca, choć różnią się skalą i szczegółami architektonicznymi, łączy wspólna idea tworzenia przestrzeni, która służy ludziom, a nie odwrotnie. W tych projektach można dostrzec dążenie do harmonii między zabudową a naturą, co niestety w wielu współczesnych inwestycjach bywa pomijane na rzecz maksymalizacji zysków deweloperów. ![[sady żoliborskie.jpg|350]] [żródło](https://payload.cargocollective.com/1/9/300895/4537864/01288_o.jpg) ## Współczesne Wyzwania Jednak to, co kiedyś było standardem, dziś często jest postrzegane jako luksus. Współczesne osiedla nierzadko cierpią na brak odpowiedniej infrastruktury społecznej i przestrzeni publicznej. Gęsta zabudowa, ograniczone tereny zielone i niewystarczająca liczba miejsc parkingowych to tylko niektóre z problemów, z którymi borykają się mieszkańcy nowych inwestycji. Modernizm, mimo swoich ograniczeń i krytyki, oferował model urbanistyczny, który stawiał człowieka w centrum uwagi. ## Aspekty Komunikacyjne i Bezpieczeństwo Warto również zwrócić uwagę na aspekty komunikacyjne i bezpieczeństwa w kontekście urbanistyki modernistycznej. W tamtych czasach duży nacisk kładziono na zapewnienie łatwego dostępu do transportu publicznego oraz na tworzenie bezpiecznych przestrzeni publicznych. Dziś, w dobie rosnącej liczby samochodów i coraz bardziej zatłoczonych miast, te kwestie stają się coraz bardziej palące. Urbanistyka modernistyczna, mimo że często krytykowana za swoją surowość i monotonię, oferowała rozwiązania, które mogłyby być inspiracją dla współczesnych projektów urbanistycznych. ![[pkp powisle.jpg]] [źródło](https://i.pinimg.com/originals/72/2f/89/722f89f3fb10cb7a41ef4af04bfbc6c3.jpg) --- Modernizm to nie tylko przeszłość; to potencjalna inspiracja dla przyszłości urbanistyki i architektury. Warto zastanowić się nad tym, co możemy z niego zaczerpnąć, aby tworzyć przestrzenie bardziej przyjazne dla ludzi. Choć jeśli mówimy o Polsce, znacznie więcej do zrobienia jest w ogóle w uregulowaniu mieszkalnictwa i stosunku Państwa do polityki mieszkalnej. --- Sprawdź inne tematy dotyczące: #społeczeństwo